Ord og uttrykk Ø - Å

Øn(e)	(eit/å)	Tull / vås: ”Kor du øna”. Sjå også “røn”.
Øt(e)	(ein/å)	Sivilisert ord for å “drite”. (Overfor småborn): “Ska vi setje oss på pottå å øte” (el. “kokke”)? “For enj store øt(e)”!
Øyk	(ein)	D.s.s. bokmål “øk” -d.v.s. hest. (“Øyjkjinj”).
Å bli opp i ikkje		Farmor sitt uttrykk om aukande skrøplegdom. Så vel om menneske som om tilhøve elles.
Åbølinj	(vere)	Oppøst/oppskjørta/støyande.
Åfått	(vere)	”Da va’kje møkje åfått mæ ’nå”. D.s.s. at det var ikkje så vanskeleg eller plagsamt for – eller mykje i vegen med han.
Ål	(ein)	1. Fisken sjølvsagt. 2. Om groen på poteter. Potetål. 3. Om det ”stillståande” bekksystemet i myrterreng. Vi hadde dette namnet på noko av bekkane ved Lestovatna. 4. Om ”teikningar” på fjorden - som vart oppfatta som eit varsel om regn.
Ållj try	(talet 3)	O/å-lyd. Minner om engelsk. Farfar og farmor ville seie t.d. slik: ”Dei hadde tre pæne onga, mæn dei va helt utskjæmde (bortskjemde) å(o)llj try”.
Åløkje	(eit)	Noko stort og svært: “Et åløkje ’a enj bil”.
Ångel	(ein)	D.s.s. ”angel” – (fiskekroken).
Ånke	(å)	D.s.s. å ynke seg, men og brukt om å “attelete”. “Ånke på”--”.
Åsn(e)	(å/eit/ein/ei)	Oppøst / nyfiken / uroleg. “Enj go åsn(e)”. “Noke te åsn”. „Ka du åsna itte“?
Åt		Brukt om mark/snylteinsekt i matvarer. Men og om fiskeyngel som vaka på fjorden.
Ått/åtte	(av verbet å eige)	”Dei åtte --- ” (eigde). ”Denj so konnje ått---”.
Åttafær(e)	(ei)	Åtferd/oppførsel. “Æ slikt noke te åttafær”? “Ka ditta æ for slags åttafære”?
Åvate		Om retning. D.s.s. ovanfrå el. oppe frå. T.d. “Dei kom åvate fjellja i går”. Vi hadde og: (“Synnjate”, “norate”, “vestate”, heimatte”, nedatte o.s.b). “Ned atte” = d.s.s. ned igjen, medan “nedatte” eller “nad’atte” tyder nedanfrå. Om lag same gjeld for dei andre omgrepa.
”Åvertyl på tolljerinå”		Far sitt utrykk. Direkte oversett: ”Overtulling på tulleriet”. Om leiande personar som etter hans meining utmerka seg særskilt negativt, uansett stilling og stand.